پیشینه و مبانی نظری پژوهش: حق حیات از حقوق بنیادین و اساسی انسان است. علیرغم این ایده که زندگی همه انسان ها در حمایت قانون برابر است، ویژگی های خاص حرفه دریانوردان نشان می دهد که باید مورد توجه و حمایت بیشتری قرار گیرند. در سال های اخیر، مسائل مربوط به رفاه دریانوردان بر اساس کنولنسیون کار دریایی مورد توجه قرار گرفته است و در سال 2013 اجرایی شده است، با این حال، ضروری است حق حیات دریانوردان از منظر رفتاری نیز مورد توجه بنیادین قرار گیرد. کنوانسیون بین المللی ایمنی جان اشخاص در دریا یا سولاس معاهده ای بین المللی است که هدف آن تعیین حداقل استانداردهای ساخت، تجهیز و راه اندازی کشتی ها با توجه به ایمنی آن ها در جهت ایمنی جان اشخاص در دریا است. این کنوانسیون بر اساس ضرورت و نیاز بشر به مرور زمان تکمیل شده و نسخه های متعددی از آن تدوین و به تصویب رسیده است. نسخه کنونی کنوانسیون سولاس مصوب سال 1974 است و از تاریخ 25 می 1980 معادل اجرایی شده است.
روش شناسی: در این تحقیق با استفاده از روش توصیفی تحلیلی مطالعه حکمرانی مطلوب شناورهای دریایی ایران در صیانت از حق حیات اشخاص بر اساس معاهدات و حقوق عرفی ناظر بر صیانت از حیات انسانها در دریا مورد بررسی قرار گرفت. فرض ما بر این است که کشتیهای نظامی ایران موظف به صیانت از حیات انسانها در دریا و کمک رسانی و امداد و نجات براساس قوانین ج. ا. ایران هستند. علاوه بر قوانین ایران، حق حیات به عنوان یکی از حقوق مورد حمایت در حقوق بشر و حقوق بین الملل عرفی و کنوانسیونهای مربوطه در حراست از جان انسانها و اطمینان از پذیرش مسؤولیت دولتها در این خصوص قابل اعمال است.
یافته ها: حقوق دریاها و کنوانسیون¬های دریایی وظیفه دیرینه¬ای را برای نجات افراد در مضیقه به دولت -کشورهای عضو تحمیل می کند که یکی از مهم ترین ابزارها در حفظ ایمنی زندگی در دریا است و دولتها تضمین کننده این هنجارهای می باشد. نظم عمومی اقیانوس ها، از جمله حمایت از حقوق بشر برای همه مردم، مسئولیت جمعی جامعه بین المللی به خصوص دولت- کشورها است. در درجه اول این دولتها هستند که مسئولیت اجرای حقوق بشر از جمله حق حیات اشخاص در دریا را بر عهده دارند و در درجه بعد کشورهای صاحب پرچم، کشورهای ساحلی و کشورهای بندری همگی در حق حیات اشخاص در دریا بر اساس کنوانسیون بین المللی ایمنی جان اشخاص در دریا مسئولیت حقوقی و اخلاقی مبتنی بر اصول بشر دوستانه دارند.
نتیجه گیری: برای هر انسانی حق حیات به عنوان حق اولیه محسوب می شود که در اعلامیه ها و کنوانسیون های حقوق بشر بارها بر آن تاکید شده است ودریانوردان نظامی و تجاری نیز به عنوان بخشی از جامعه بشری در مقابل عوامل مخاطره آمیز تهدید کننده این حق ضروری است از منظر هنجاری، ساختاری و رفتاری هم در دریا و هم در بنادر مورد حمایت قرار گیرند. وظیفه صیانت از حیات انسانها در عرف و معاهدات بین المللی به عنوان یکی از اساسی ترین اصول حقوقی در سطح ملی و بین المللی گنجانده شده است و دولتها براساس این مقررات موظف به انجام عملیات جستجو و نجات هستند در جهت نجات جان دریانوردان در دریاها می باشند. کنوانسیون سولاس مهم ترین معاهده بین المللی دریایی در مورد افزایش ایمنی جان اشخاص در کشتیرانی است که نسخه اولیه آن در سال 1914 پس از حادثه کشتی تایتانیک و نسخه آخری آن در سال 1374تدوین شد. این معاهده به مرور زمان تکمیل شده و نسخه های متعددی از آن تدوین و به تصویب رسیده است. این کنوانسیون شامل اصول حقوقی است که حاکم بر ساخت و ساز کشتی- زیر مجموعه ها و تعادل، ماشین ها و تأسیسات، حفاظت، تشخیص و انهدام آتش سوزی، لوازم و تجهیزات نجات، ارتباطات رادیویی، ایمنی ناوبری، حمل کالاهای خطرناک، وضعیت حاکم بر کشتی های هسته ای، مدیریت های مربوط به عملکرد امن کشتی، اقدامات ایمنی برای شناورهای تندرو، اقدامات ویژه جهت بالا بردن ایمنی دریایی، اقدامات افزوده برای شناورهای فله بر، تاییدیه¬ی شایستگی، اقدامات ایمنی برای عملکرد کشتی ها در آب های قطبی می گردد. بنابراین، کشتی ها باید وسایل نجات غریق مناسب از جمله قایق های نجات، شناورهای نجات، جلیقه های نجات، قایق های نجات و بسیاری دیگر را حمل کنند تا در مواقع اضطراری توسط مسافران و خدمه برای محافظت از جان خود در دریا استفاده شود. حمل وسایل نجات جان طبق کنوانسیون سولاس اجباری شده است.